قطعاً آنها به معضل ترافیک و آلودگی هوا اشاره میکنند و همواره در پی یافتن یک راهحل مناسب برای برطرف کردن این مشکل هستند.
در این حال بسیاری از ایشان حملونقل عمومی را بهترین راه برای گریز از ترافیک سنگین عنوان میکنند که در راس آنها مترو قرار دارد.
توسعه مترو در کلانشهرهای دنیا موضوعی نیست که به آن پرداخته نشود. تقریباً همهروزه اخبار متنوعی از توسعه، ساخت و تجهیز سامانههای مترو در نقاط مختلف جهان به گوش میرسد.
در این بین بسیاری از مقامات بلندپایه دولتی و شهری در جهان از توسعه و تجهیز این سامانه سودمند حملونقلی سخن میگویند و برنامههای بسیاری در این خصوص طرحریزی میشود. بهدلیل افزایش روزافزون جمعیت در شهرهای بزرگ و مشکلات بسیار ترافیکی که آلودگیهای زیستمحیطی فراوانی را پدید میآورد، روی آوردن به سامانههای حملونقلی کارآ و در عین حال مبارزه با آلودگی هوا به امری بدیهی تبدیل شده است.
مترو میتواند یکی از همین سیستمها باشد که قادر است در حجم بسیار گستردهای به جابهجایی سریع مسافران بپردازد، بیآنکه باعث آلودگی هوا شود و ترافیک سنگین بهوجود آورد. بسیاری از کارشناسان و مسئولان براین باورند که مترو وسیلهای است که میتواند برای مبارزه با بار ترافیکی سنگین در شهرهای مختلف جهان بهکار گرفته شود.
دهلی
آرتی مهرا، شهردار دهلینو آلودگی هوا و مدیریت زبالههای شهری را از مهمترین چالشهای مشترک شهرهای مختلف جهان عنوان کرده است. پیشنهاد وی برای کاهش سطح آلودگی هوا در کلانشهرها، احداث متروهای درونشهری و اتوبوسهایی با سوخت CNG است. فاز نخست عملیات احداث مترو در 24دسامبر2002 آغاز شد.
مترو دهلی به دلیل اقدامات زیستمحیطی جوایز زیادی از سازمانهای مختلف ازجمله سازمان ملل، رینا و ایزو دریافت کرده است و مترویی است که استاندارد ایزو14001 را نیز به خود اختصاص داده است. حدود یکمیلیون مسافرت در روز با این سامانه در پایتخت هندوستان صورت میگیرد.
فازهای دوم و سوم مترو نیز به ترتیب در سالهای2010 و 2020 به بهرهبرداری خواهد رسید که طول خطوط مترو در پایتخت را به 413کیلومتر میرساند. از آنجا که دهلی همچنان درحال پیشرفت و افزایش جمعیت است، توسعه مترو بهعنوان یکی از زیرساختهای اساسی حملونقل درونشهری مورد توجه شهرداران و مسئولان شهری قرار داشته است.
توکیو
کنیچی ایگوچی، عضو ارشد فرمانداری توکیو میگوید: «شهرداری توکیو بهدلیل آنکه تردد از حومه شهر به داخل و بالعکس بسیار بالاست همواره کوشیدهاند تا با برنامهریزیهای دقیق و مدون مشکل ترافیک را حل کنند». وی مدعی شده که اکنون معضلی به نام ترافیک در توکیو وجود ندارد!
البته کمی بعید و عجیب بهنظر میرسد و شاید منظور او از این حرف ترافیکهای فوقالعاده کور و بسیار سنگین باشد. ایگوچی در ادامه درباره مترو توکیو میافزاید: در توکیو خطوط مترو بسیار زیاد و مجهزی وجود دارد و بیشتر کارمندان و کارگران با استفاده از مترو به داخل و خارج از شهر تردد میکنند.
درواقع باید اینگونه بیان کرد که مترو اولویت نخست سیستم حملونقل عمومی در توکیو محسوب میشود و بهخوبی در رفع مشکلات ترافیکی پایتخت ژاپن موثر بوده است. فرهنگسازی در پایتخت پرجمعیت ژاپن طوری بوده است که معمولا کسی برای سفرهای روزانه خود از خودرو شخصی استفاده نمیکند و همین موضوع بهراحتی مشکل ترافیک این شهر را حل کرده است.
استانبول
کادیر توپباش، شهردار استانبول در تلاش است تا با ساماندهی شبکه مترو مشکلات ترافیکی پایتخت اروپایی ترکیه را کاهش دهد. استانبول نیز مانند بسیاری دیگر از کلانشهرهای جهان با معضل ترافیک روبهرو است،به همین دلیل مقامات شهری چند سالی است که به فکر ساخت و توسعه مترو در این شهر افتادهاند.
وی سال گذشته در یک سخنرانی مسایل جالبی را مطرح کرد: «ما میخواهیم امکان رفتوآمد از هر نقطه استانبول به نقطه دیگر را توسط سیستم مترو ممکن سازیم. یا بهعبارت دیگر با شبکههای آهنی همه مناطق استانبول را بههم ببافیم». این سخنان شهردار استانبول است که با بودجهای بالغ بر 22تریلیون لیره عزم خود را جزم کرده تا پایان سال2012 رویاهای خود را درخصوص مترو استانبول به واقعیت تبدیل کند.
درحال حاضر اصلیترین سامانه حملونقل در استانبول؛ اتوبوس و پس از آن تراموا یا همان راهآهن سبک شهری است. با این حال مترو با شتاب بالایی درحال توسعه است و شهروندان نیز از ساخت و توسعه مترو حمایت کامل کردهاند.
لندن
مترو لندن بهعنوان بزرگترین و طولانیترین مترو جهان دیگر نیازی به پیشرفت و توسعه آنچنانی ندارد، اما تجهیز و همچنین بازسازی آن همواره به بودجه نیاز داشته است. کن لیوینگستون، شهردار سابق لندن در فکر انجام کاری بزرگ برای مبارزه با ترافیک و آلودگی هوا بود.
او طرحهای مختلف شهری را بررسی کرد که با اجرای برخی از آنها مترو نیاز به توسعه و تجهیز داشت. وی با یک پروژه جنجالی از ورود خودروها به مرکز شهر جلوگیری کرد. دوربینهای خودکار شماره وسایل نقلیه را ثبت و در همان روز 5پوند جریمه میکرد. شهردار وقت میخواست 10درصد از بار ترافیکی کاسته و 500هزار سفر روزانه به وسایل نقلیه عمومی سپرده شود.
برای اجرای این طرح در مرحله اول لازم بود در مرکز شهر تعداد واگنهای مترو افزایش یابد، چراکه 400هزار سفر از این طرح به مترو تعلق داشت. این طرح بهمحض اجرا تاثیر خود را بر ترافیک شهر گذاشت و آنرا بهطور کاملاً محسوس محصور کرد.
قاهره
مترو پایتخت مصر کاملترین و مجهزترین مترو در قاره آفریقاست. با این حال بهدلیل آنکه هنوز سامانه کوچکی محسوب میشود، کارآیی آنچنانی ندارد و مسئولان شهری درتلاش برای توسعه و تجهیز آن هستند. دکتر عصام شرف، وزیر وقت حملونقل مصر پیش از ساخت خط3 این سامانه گفته بود:
«ساخت این خط میتواند کمک شایانی به هزینهها و اقتصاد کشور کند. براساس آمار منتشره توسط بانک بینالمللی در ماه می سال2000، به سبب شلوغی قاهره و افزایش تردد خودروها و وجود ترافیک، دولت سالانه 400میلیون دلار زیان میدهد.این در حالی است که خط3 مترو قاهره میتواند روزانه 2میلیون مسافر را جابهجا کند».
این خط به طول 30کیلومتر همچنان درحال ساخت است و در 4مرحله از شمالغربی به شمالشرقی یعنی فرودگاه بینالمللی قاهره امتداد خواهد داشت که طبق برنامه این پروژه قرار است تا سال2019 تکمیل شود. پروژههای بعدی در سال2011 کلید خواهد خورد تا قاهره به سمت شهری پاک و بهدور از ترافیک و آلودگی برود.
همشهری مسافر